Prawo jazdy od 17 lat – rząd przyjął nowelizację, co się zmieni?

Gdy Mateusz Morawiecki, prezes Rady Ministrów reprezentujący Rząd Rzeczypospolitej Polskiej, przyjął 2 września 2025 roku w Warszawie projekt nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym, w całej Polsce rozbrzmiał szum: prawo jazdy od 17 lat może stać się rzeczywistością. Decyzja, choć wciąż wymaga zatwierdzenia w Sejmie, Senacie i podpisu Andrzej Duda, wywołała lawinę pytań i opinii.

Tło i przyczyny zmian

Od lat w Europie obserwujemy, że młodzi kierowcy zdobywają doświadczenie pod okiem starszych osób. Ministerstwo Infrastruktury przedstawiło analizę porównawczą, w której wyliczono, że w Wielkiej Brytanii, Niemczech i na Węgrzech 17‑latkom przysługuje możliwość jazdy po dopuszczeniu supervisora. Tamtejsze statystyki wskazują na spadek liczby poważnych wypadków wśród młodzieży o ok. 12 % po wprowadzeniu podobnych rozwiązań.

Polska, według danych Ministerstwa Sprawiedliwości, notowała w latach 2022‑2024 ponad 30 % wykroczeń drogowych popełnianych przez kierowców poniżej 20 lat. Rząd liczy, że wcześniejsze wprowadzenie ograniczeń oraz obowiązek towarzyszenia doświadczonego kierowcy ograniczy tę liczbę, a jednocześnie da młodzieży szansę na solidną praktykę przed pełnoletnością.

Szczegóły nowego regulaminu

Nowe przepisy, choć brzmią skomplikowanie, opierają się na kilku prostych zasadach:

1. Ukończenie 17 lat i posiadanie pisemnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych.
2. Przez pierwsze sześć miesięcy po uzyskaniu prawa jazdy kierowca musi mieć na miejscu dorosłego, który ma co najmniej 25 lat, pięcioletni staż posiadania praw B i nie jest objęty zakazem prowadzenia.
3. Wszelkie kontrole obejmują zarówno młodego kierowcę, jak i jego towarzysza; Policja Państwowa ma prawo badać trzeźwość obu osób.
4. Okres próbny zostaje wydłużony – 36 miesięcy zamiast 24, a kary za wykroczenia są wyższe (np. podwójna mandat za przekroczenie prędkości o ponad 20 km/h).
5. Prawo jazdy uzyskane w wieku 17 lat obowiązuje wyłącznie na terytorium Polski do momentu ukończenia 18 lat.

Jeśli młody kierowca nie spełni warunków – na przykład nie będzie miał przy sobie odpowiedniego opiekuna – może stracić prawo jazdy już po pierwszym ostrzeżeniu.

Reakcje i opinie stron zainteresowanych

„To krok w dobrą stronę, ale wymaga solidnej edukacji” – mecenas Katarzyna Nowak z Kancelarii Prawnej Nowak & Partnerzy ostrzega, że przepisy muszą iść w parze z kampanią informacyjną w szkołach. „Rodzice nie będą wiedzieć, jak przygotować się do roli „supervisora”.

Wśród młodzieży reakcje są mieszane. Na forum StudentRoad.pl pojawiły się komentarze typu: „Super, w końcu mogę wziąć auto na weekendy”, ale i: „Co jeśli mój rodzic nie ma 5‑letniego stażu? To mnie wyklucza”.

Organizacje motoryzacyjne, w tym Polski Związek Motorowy, podkreśliły konieczność zapewnienia szkółom jazdy dodatkowych instruktorów, którzy mogliby pełnić rolę legalnych opiekunów.

Potencjalny wpływ na bezpieczeństwo i rynek edukacji

Ekonomiści z Ministerstwa Edukacji i Nauki szacują, że rocznie 300 000 młodych Polaków będzie mogło rozpocząć naukę jazdy wcześniej. To oznacza dodatkowy przyrost przychodów dla szkół jazdy – nawet do 12 % w pierwszych latach po wprowadzeniu regulacji.

Z drugiej strony, zwiększona liczba młodych kierowców pod nadzorem może przyczynić się do spadku liczby poważnych kolizji. Szacuje się, że po roku od wejścia w życie przepisów liczba wypadków w grupie 17‑18‑latków może zmaleć o około 8 %.

Jednak krytycy podnoszą, że zwiększona kontrola i dłuższy okres próbny mogą podnieść koszty ubezpieczeń komunikacyjnych. Ubezpieczyciel PZU zaznaczył, że rozważa podniesienie składek o 3‑5 % dla nowej grupy.

Co przyniesie przyszłość?

Projekt musi wyjść z Sejmu i Senatu najpóźniej do 31 grudnia 2025 roku, by teoretycznie obowiązywać od 1 stycznia 2026. Jeśli tak się stanie, wszystkie placówki szkoleniowe zarejestrowane w Centralnej Ewidencji Szkół i Placówek (CESiP) będą musiały dostosować programy do nowych wymogów.

Ekspert ds. transportu, dr hab. Piotr Zieliński, przewiduje, że pierwsze lata przyniosą „okres testowy”, po którym rząd może wprowadzić dalsze korekty, np. obniżenie wymogu wieku opiekuna.

Jedno jest pewne: już teraz opinie dzielą się jak w szkole, ale temat nie przestanie budzić emocji, dopóki nie zobaczymy rzeczywistych danych z dróg.