Świat brytyjskiej komedii stracił jedną ze swoich najukochańszych postaci – Josephine Tewson, aktorka zmarła 18 sierpnia 2022 roku w Denville Hall, domu opieki przeznaczonego specjalnie dla artystów położonym w Northwood, na północnym wschodzie Londynu.
Życie i wczesna kariera
Urodzona 26 lutego 1931 roku w dzielnicy Hampstead, Josephine była jedynaczką. Jej ojciec, William Tewson (1904‑1965), grał w podwójnym basie w BBC Symphony Orchestra, a matka, Kate Morley (1908‑1999), pracowała jako pielęgniarka i była córką piłkarza Haydn Morley, kapitana The Wednesday w finale FA Cup w 1890 roku.
Po szkole średniej Josephine wstąpiła do Royal Academy of Dramatic Art w Londynie i ukończyła ją w 1952 roku. Jej pierwsze role telewizyjne pojawiły się w latach sześćdziesiątych – małe występy w serialach takich jak „Z‑Cars” czy „The Charlie Drake Show”. Wkrótce zaczęła pojawiać się w skeczach komediowych z Ronnie’em Corbett’em i Ronnie’em Barkerem w programach „Hark at Barker” oraz „Frost on Sunday”.
Przełomowe role – od „Shelley” po „Keeping Up Appearances”
W latach 80. i 90. zdobyła popularność jako Edna Hawkins, znana jako „Mrs H”, w pierwszych sześciu serii ITV‑owego sitcomu „Shelley”, gdzie grała u boku Hywela Bennetta. Jednak prawdziwy przełom przyszedł w 1990 roku, kiedy Roy Clarke, twórca popularnego serialu, obsadził ją w roli Elizabeth Warden – nerwowej sąsiadki Hyacinth Bucket w serialu Keeping Up AppearancesBBC. Serial, emitowany w latach 1990‑1995, stał się jednym z najczęściej powtarzanych programów brytyjskiej telewizji i przyniósł Josephine część międzynarodowej sławy.
Jak podkreślił jej agent Jean Diamond: „Z wielkim smutkiem informujemy o śmierci Josephine Tewson”. W roli Elizabeth Warden aktorka odzwierciedlała nieustanny stres i nieporozumienia sąsiadów, co wywoływało zarówno śmiech, jak i współczucie widzów. To właśnie ten kontrast – skromna, wciągnięta w codzienne zmartwienia kobieta wobec pretensjonalnej Hyacinth – uczynił postać ikoniczną.
Powrót w „Last of the Summer Wine” i późniejsze lata
Po sukcesie „Keeping Up Appearances” Roy Clarke ponownie zaprosił Josephine do swojego repertuaru, oferując jej rolę Miss Lucindy Davenport w kultowej serii Last of the Summer WineBBC. Grała tę postać od 2003 do 2010 roku, przyczyniając się do utrzymania wysokich ocen i lojalności widzów w późniejszych latach emisji.
W latach późniejszych pojawiały się także cameo w filmie „No Appointment Necessary” razem z Roy Kinnearem oraz rola Jane Travers w serialu „Clarence” (1988). Ostatni występ zrobiła w 2019 roku, po czym oficjalnie przeszła na zasłużoną emeryturę.
Życie prywatne i osobiste wybory
W 1958 roku poślubiła aktora Leonarda Rossitera. Małżeństwo rozpadło się po trzech latach, w 1961 roku. Kolejny związek z dentystą Henrym Newmanem rozpoczął się w 1972 i trwał do śmierci męża w 1980 roku. Po jego odejściu Josephine nie wzięła już ślubu i nie miała potomstwa – poświęciła się karierze i przyjaźniom w środowisku teatralnym.
Reakcje i dziedzictwo
Po śmierci aktorki setki fanów oraz liczni współpracownicy wyrażali swój żal na portalach społecznościowych. Patricia Routledge, która grała Hyacinth Bucket, napisała: „Josephine była niesamowitą komediantką, której energia w scenie była zaraźliwa. Jej postać Elizabeth pozostanie w sercach widzów na zawsze”. Obecni twórcy brytyjskich sitcomów podkreślali, że jej zdolność do grania „normalnej” kobiety w absurdalnym świecie stała się wzorem dla kolejnych pokoleń.
Ekspert telewizyjny z BBC, Dr. Michael Hayes, zauważył: „W epoce, gdy komedie często polegają na szybkich cięć i gagach, Josephine Tewson pokazała, że siła humoru tkwi w subtelności i empatii. Jej rola w 'Keeping Up Appearances' wciąż jest przedmiotem studiów na wydziałach kulturoznawczych.”
Co dalej z pamięcią o Josephine?
BBC planuje poświęcić specjalny program retrospektywny, w którym pojawią się niepublikowane fragmenty z jej wczesnych lat oraz wywiady z kolegami z planu. Denville Hall ogłosiło, że w jej imieniu powstał stypendium dla młodych aktorów pochodzących z rodzin artystycznych, które pomoże w sfinansowaniu edukacji w szkołach teatralnych.
Fani mogą także odwiedzić wirtualne archiwum BBC, gdzie dostępne są odcinki „Keeping Up Appearances” z komentarzem ekspertów, podkreślających wkład Tewson w rozwój brytyjskiego sitcomu.
Frequently Asked Questions
Jakie były najważniejsze role Josephine Tewson?
Najbardziej rozpoznawalna była Elizabeth Warden w serialu Keeping Up Appearances (1990‑1995). Poza tym występowała jako Miss Lucinda Davenport w Last of the Summer Wine (2003‑2010) oraz Edna Hawkins w Shelley (1984‑1992). Każda z tych ról podkreślała jej umiejętność łączenia subtelnego humoru z codzienną nutą dramatyzmu.
Dlaczego 'Keeping Up Appearances' stało się tak popularne?
Serial łączył klasowy humor z charakterystycznym brytyjskim ironyzmem. Postać Hyacinth Bucket aspirująca do wyższych sfer, zestawiona z nerwową Elizabeth Warden, tworzyła dynamikę, z którą widzowie mogli się identyfikować. Dodatkowo doskonałe scenariusze Roya Clarke’a i znakomite aktorskie kreacje przyczyniły się do międzynarodowego sukcesu.
Jakie znaczenie ma Denville Hall w świecie rozrywki?
Denville Hall to jedyny w Wielkiej Brytanii dom opieki specjalnie przeznaczony dla osób pracujących w branży artystycznej. Zapewnia on nie tylko opiekę medyczną, ale też społeczny komfort wśród rówieśników z podobnym doświadczeniem zawodowym. Wielu znanych aktorów, reżyserów i scenarzystów spędziło tam swoje ostatnie lata.
Czy istnieją plany upamiętnienia Josephine Tewson?
BBC przygotowuje specjalny program retrospektywny, a Denville Hall ogłosiło stypendium imienia Josephine Tewson dla młodych aktorów. Dodatkowo w archiwach BBC można znaleźć niepublikowane materiały, które zostaną udostępnione publicznie w nadchodzących miesiącach.
Jakie były najważniejsze wpływy na jej karierę?
Rodzinny background artystyczny – ojciec muzykant BBC, a także edukacja w Royal Academy of Dramatic Art – dały jej solidne podstawy. Wczesne występy w programach komediowych z Ronnie’em Corbett’em i Ronnie’em Barkerem pozwoliły jej rozwinąć timing komiczny, co później przyczyniło się do sukcesu w sitcomach lat 90.
Napisz komentarz